Камал Ахмедов

    Камал Ахмедов родился  5 августа  1948 – года  в городе  Нахичевань. Начальное образование по специальности  тар он получил  в Нахичеванской детской  музыкальной  школе, а среднее музыкальное  образование в музыкальном  училище  имени А.Зейналлы в  городе Баку. В годы учебы в техникуме  он  знакомится  с мировой классической музыкой , присваивает науки полифонии, гармонии,анализа и.т.д.

Тайны мугамного искусства  изучает у  Ахмеда Бакиханова – мугамного знатока.Именно в эти годы  у Камала Ахмедова появляется интерес  к  композиторскому  искусству.Маленькие пьесы и прелюдии  сочиненные  и написанные им для фортепиано  являются  его первыми  творческими  созданиями.На четвертом курсе техникума в 1970 году призывается на военную службу, после службы опять продолжает образование.После окончания  класса по тару народного отдела музыкального техникума им.А.Зейналлы в 1973 году назначается учителем  в детскую музыкальную школу города Ордубад.В музыкальной школе Камал Ахмедов создает народный оркестр являющимся в Ордубаде первым народным оркестром.Концерты этого коллектива неоднократно  выступали  во многих концертных залах и были демонстрированы по Нахичеванскому телевидению.Именно в эти годы его интерес к композиторскому  искусству еще больше возрастает и он создает ряд обработок и песен для оркестра.

После двух лет работы в Ордубадской детской музыкальной школе он начинает  работать в Нахичеваньской детской школе,и через год  в 1976 году он поступает  в народный отдел Азербайджанской Государственной Консерватории имени Узеира Гаджибекова(в настоящее время Бакинская Музыкальная Академия),однако стремление к композиторству через 3 года опять направляет его сдать экзамен в композиторский отдел и продолжить образование по композиторской специальности.Присваивает тайны композиторства в классе выдающегося композитора нашей республики  профессора Хаяма Мирзазаде, изучая одновременно  классическую и современную музыку мировых корифеев,определяет свой индивидуальный творческий стиль.Сочиняя произведения во многих жанрах музыки  Камал Ахмедов достигает свой творческий опыт.В годы учебы  произведения Прелюдии и фуги, Вариации, Соната для тара, Квартет для ансамбля смычковых инструментов и другие произведения знаменуют начальный период его профессионального творчества.На концертах проводящихся в Консерватории ряд исполнения его произведений завоевал склонность музыковедов.Симфоническая поэма Джавид написанная для Большого Симфонического оркестра является его Дипломной работой и может считаться превосходным и благополучным произведением. В этом произведении композитор умело используя возможные тембровые особенности оркестра, подвергнутой посредством развития основной полифонической темы на многообразный колорит и ритмическое изменение пытается показать тяжелую судьбу разочарованного поэта – Гусейн Джавида.

   Используя элементы народной музыки и мугамной интонации автор обогатил симфонический стиль произведения, создал синтез национальной и европейской музыки.Не случайно что, под управлением народного артиста Украинской Республики Алексея Федосеевича Гулянского эта поэма была исполнена симфоническим оркестром Крымской Государственной Филармонии и была в репертуаре оркестра.Об удачном исполнении произведения и о свойственно – присущей  интересной композиторской  манере было написано в газете  Советский Крым  музыковедом Соколиком. Музыковед  Соколик пишет положительные рецензии об авторе и называет его музыкантом – владельцем большого таланта .

После окончания композиторского отделения Азербайджанской Государственной  Консерватории  1985 году К.Ахмедов возвращается в Нахичевань и здесь начинает деятельность в должность руководителя и главного дирижора  недавно созданного народного оркестра Государственной Филармонии. Начиная  с этого периода он связывает свое творчество с народным оркестром, пишет разножанровые виды произведений для оркестра делает транскрипции и обработки.

В песенном творчестве К.Ахмедов в основном обращается к словам Нахичеванских поэтов: М.Насирли Гызлар булагы, Н.Валеха Гоша чинар Якуб  Шириноглы Сачларыма гар да ягды , Гозлерине бахан заман Э.Магсудов Зафер маршы “,   Анаджан , Ровшан Ахмед Милли Ордумуз”,  Терифе Бановша, Т.Аслан Унутдун  мени, на слова других поэтов Каман сэси ,  Бу йолу сечдим ,Кэчме и т.д.

Слова песен Азадлыг тюркусу”, “Севдампринадлежат самому композитору.Глубоко знающий народный оркестр К.Ахмедов сочиняет ряд произведений для оркестра: Произведения как  Джанги,   Сюита ,  Нахичевань эскизлери “, “ Реквием отличаются своей оригинальностью.

Реквием посвященный шехидам погибшим за свободу Азербайджана привлекает внимание жанровыми особенностями.Не случайно,что это произведение неоднократно под названием Шехидлер симфониясы было демонстрировано по Нахичеванскому телевидению.

Народный оркестр Нахичеванской Государственной Филармонии в создании и формировании которой  большую роль играл Камал Ахмедов ( с 1985 по – 1997 года) неоднократно выступали удачными концертами в Сумгаите и в других городах республики.

Творчество композитора не ограничивается произведениями написанными для народного оркестра.Он обратился ряду вокальных инструментальных и симфонических произведений.В его творчестве много произведений разных жанров:Смешанный хор  Фуги, А – капеллы ( а сареlla) на основе ашугских песен, концерт для фортепиано и большого симфонического оркестра,симфония для камерного оркестра и другие произведения.Трехчастная симфония композитора написанная для камерного оркестра звучала в исполнении оркестра Стамбул – Борусан Ода под руководством талантливого дирижора Турции  Саима Акджыла и была введена в постоянный репертуар оркестра.Композитор написал музыку для театральных постановок: Так например, на спектакли  Джалила  Мамедкулизаде Дели йыгынджагы, М.Пашаева Дирилен адам,С.Вургуна Фархад и Ширин. Член бывшего союза композиторов Камал Ахмедов в настоящее время является ответственным секретарем Союза Организации композиторов Азербайджана , а также продолжает свою педагогическую деятельность в Нахичеванском Государственном Университете.

Произведение композитора Темы с вариациями  написанное для фортепиано было успешно исполненно в 8 – ом концертном съезде Азербайджанских композиторов в исполнении лауреата международных конкурсов пианистки Светланы Ахмедовой в 2007 – 2008 годах для камерного смычкового оркестраСимфониетта “, “Гемигая (симфонические табло ) камерный оркестр,ода «Омрун Гейдар зирвеси для двух солистов и смешанного хора  на слова Залимхана Якуба. Марш ирели на слова Якуба Шириноглы для двух солистов и для смешанного хора, Рапсодия для канона и народного оркестра”, Трехчастный концерт для тара и большого симфонического оркестра . Трехчастный  концерт для фортепиано и большого симфонического оркестра и симфоническую поэму Джавид для большого симфонического оркестра редактируя вставил в симфоническую форму.Произведение было исполненно в 2009 году в исполнении Азербайджанского Государственного Симфонического Оркестра имени Узеира Гаджибекова на итоговом юбилейном концертном церемонии посвященным 75 летию создания Союза Композиторов Азербайджана.

        В настоящее время композитор работая ответственным секретарем Нахичеванской Организации Союза Композиторов Азербайджана,  руководит кафедре Композиции Нахичеванского Государственного Университета.

     Kamal Rustəm oğlu Əhmədov 1948-ci ildə Naxçıvan şəhərində anadan olmuşdur. Tar ixtisası üzrə ibtidai musiqi təhsilini Naxçıvan şəhər uşaq musiqi məktəbində,orta musiqi təhsilini isə Bakı şəhərində A. Zeynallı adına Musiqi Texnikumunda almışdır. Texnikumda oxuduğu illərdə polifoniya, harmoniya, analiz və s. musiqi elmlərinə yiyələnmiş, dünya musiqisi ilə tanış olmuşdur. Muğam sənətinin sirlərini muğam bilicisi, ustad Əhməd Bakıxanovdan öyrənmişdir. Məhz bu illərdə Kamal Rüstəm oğlunda bəstəkarlıq sənətinə maraq yaranmışdır. Piano üçün yazdığı kiçik pyes və prelüdlər onun ilk yaradıcılıq məhsuludur. 1970-ci ildə texnikumun 4-cü kursunda təhsil alarkən hərbi xidmətə çağırılmış, hərbi xidmətini başa vurduqdan sonra yenədə təhsilini davam etdirmişdir.1973-cü ildə A.Zeynallı adına musiqi texnikumun Xalq Çalğı Alətləri şöbəsinin tar sinifini bitirdikdən sonra işləmək üçün təyinatını Ordubad şəhər uşaq musiqi məktəbinə almışdır. K.Rüstəm oğlu musiqi məktəbində Xalq Çalğı Alətləri Orkestri təşkil etmişdir. Ordubadda ilk Xalq Çalğı Alətləri Orkestri sayılan bu kollektivin konsertləri dəfələrlə Naxçıvan televiziyası ile göstərilmiş, bir çox konsert salonlarında nümunəvi çıxışları olmuşdur. Məhz bu illərdə onun bəstəkarlığa olan marağı daha da artmış, orkestr üçün bir sıra işləmələr və mahnılar yazmışdır. İki il Ordubad şəhər yşaq musiqi məktəbində işlədikdən sonra iş yerini Naxçıvan şəhər uşaq musiqi məktəbinə dəyişmişdir. Bir il Naxçıvan şəhər uşaq musiqi məktəbində işlədikdən sonra 1976-cı ildə Ü.Hacıbəyov adına Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının Xalq Çalğı Alətləri şöbəsinə daxil olur, lakin bəstəkarlığa olan həvəsi onu 3 il sonra yenidən konser­vatoriyanin bəstəkarliq şöbəsinə imtahan verərək bəstəkarlıq ixtisası üzrə təhsilini davam etdirməyə sövq etmişdir. Respublikamızın görkəmli bəstəkarı, professor Xəyyam Mirzəzadənin sinifində bəstəkarlıq sənətinin sirlərini mənimsəyir, eyni zamanda dünya musiqi korifeylərinin klassik və müasir səpkili əsərlərini öyrənərək, özünün fərdi yaradıcılıq üslubunu müəyyən edir. Musiqinin bir çox janrlarında əsərlər yazan Kamal Rüstəm oğlu öz dəstixəttini püxtələşdirməyə nail olur.Təhsil illərində yazdığı fortepiano üçün "Prelüd və fuqalar", "Variyasiyalar", tar üçün "Sonata", simli alətlər ansamblı üçün "Kvartet" və s. əsərlər onun professional yaradıcılığının ilk dövrünü təşkil edir. Konservatoriyada keçirilən konsert­lərdə onun bir sıra əsərlərinin ifası musiqisevərlərin rəğbətini qazanmışdır. Diplom işi kimi Böyük Simfonik Orkestr üçün yazdığı "Cavid" simfonik poeması təhsil illərinin ən mükəmməl və uğuru əsəri hesab edilə bilər. Bəstəkar bu əsərdə orkestrin tembr xüsusiyyətlərindən, imkanlarından bacarıqla istifadə edərək polifonik səpkili əsas mövzunun müxtəlif kolorit və ritmik dəyişikliyə uğrayan inkişafı vasitəsilə nakam şairimiz Hüseyn Cavidin keşməkeşli, ağır taleyini göstərməyə çalışır. Müəllif xalq musiqisinin elementlərindən, muğam intonasiyalarından istifadə edərək əsərin simfonik dilini zənginləşdirmiş, milli koloritlə avropa musiqi koloritinin sintezini yaratmışdır. Təsadüfi deyil ki, bu poema 1988-ci ildə Ukrayna Respubli­kasının Xalq artisti Aleksey Fedoseyeviç Qulyaniskinin idarəsilə Krım Dövlət Filarmoniyasının Simfonik Orkestri tərəfindən ifa edilmiş və orkestrin repertuarına salınmışdır. Əsərin uğurlu ifası və özünəməxsus maraqlı bəstəkar manerası haqqında "Sovetskiy Krım" qəzetində musiqişünas Sokolik müsbət resenziya yazmaqla bərabər müəllifi böyük istedada malik musiqiçi adlandırmışdır. 1985-ci ildə Azərbaycan Dövlət Konservato­riya­sında bəstəkarlıq üzrə təhsilini başa vurduqdan sonra K.Əhmədov Naxçıvan şəhərinə gəlmiş, burada yeni yaranmış Dövlət Filarmoniyasının Xalq Çalğı Alətləri Orkestrinin bədii rəhbəri və baş dirijoru vəzifəsində fəaliyyətə başlamışdır. Bu illərdən başlayaraq o, yaradıcılığını Xalq Çalğı Alətləri Orkestri ilə bağlamış, orkestr üçün müxtəlif səpkili əsərlər yazmış, transkripsiyalar və işləmələr etmişdir. Kamal Əhmədov mahnı yaradıcı­lığında əsasən naxçıvanlı şairlərin sözlərinə müraciət etmişdir. M.Nəsirlinin sözlərinə "Qızlar bulağı", H.Valehin sözlərinə "Qoşa çinar", "Yaqub Şirinoğlunun sözlərinə "Saçlarıma qar da yağdı", "Gözlərinə baxan zaman", E.Maqsudovun sözlərinə "Zəfər marşı", "Anacan", Rövşən Əhmədin sözlərinə “Milli Ordumuz”, Tərifənin sözlərinə "Bənövşə", T.Aslanin sözlərinə “Unutdun məni” digər şairlərin sözlərinə “Kaman səsi", "Bu yolu seçdim", "Keçmə" və s. mahnılar yazmışdır. "Azadlıq türküsü", Sevdam" mahnılarının sözləri isə bəstəkarın özünə məxsusdur. Xalq Çalğı Alətləri Orkestrinə dərindən bələd olan Kamal Əhmədov bir sıra orkestr əsərləri yazmışdır. "Cəngi", "Süita", "Naxçıvan eskizləri", "Rekviyem" kimi əsərləri öz orijinallığı ilə fərqlənir. Azərbaycanın azadlığı uğrnda həlak olmuş şəhidlərə həsr olunmuş "Rekviyem" əsəri xalq çalğı alətləri orkestrinin janr xüsusiyyətlərini aşaraq simfonikliyi ilə diqqəti cəlb edir. Təsadüfi deyil ki, bu əsər dəfələrlə "Şəhidlər" simfoniyası adı altında səsləndirilərək Naxçıvan televiziyası ilə göstərilmişdir. 1985-ci ildən 1997-ci ilədək Naxçıvan Dövlət Filarmoniyasının Xalq Çalğı Alətləri Orkestrinin yaranmasında və formalaşmasında böyük zəhməti olan Kamal Əhmədovun idarəsilə bu orkestr Bakı, Sumqayıt və digər şəhərlərdə dəfələrlə müvəffəqiyyətli konsertlər vermişdir. Bəstəkarın yaradıcılığı xalq çalğı alətləri orkestri üçün yazdığı əsərlərlə məhdudlaşmır. O, bir sıra vokal, instrumental və simfonik əsərlərə müraciət etmiş, qarışıq xor üçün "Fuqa", aşıq mahnıları mövzusu əsasında "A-kapellalar", böyük simfonik orkestr və fortepiano üçün "Konsert", kamera orkestri üçün "Simfoniya" və s.əsərlər yazmışdır. Bəstəkarın kamera orkestri üçün yazdığı 3 hissəli "Simfoniya" Türkiyənin istedadlı dirijoru Saim Akcılın rəhbərlik etdiyi İstanbul-Borusan Oda Orkestri tərəfindən səslənmiş və orkestrin daimi repertuarına salınmışdır.Bəstəkar bir neçə tamaşaya da musiqi yazmışdır. Belə ki, C.Məmmədquluzadənin “Dəli yığıncağı”, M.Paşayevin “Dirilən adam”, S.Vurğunun “Fərhad və Şirin” tamaşalarına musiqi bəstələmişdir. Keçmiş SSRİ Bəstəkarlar İttifaqının üzvü olan Kamal Əhmədov hal-hazırda Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqı Naxçıvan MR Təşkilatının məsul katibi olmaqla yanaşı, Naxçıvan Dövlət Universitetində pedoqoji fəaliyyətini davam etdirir.Bəstəkarın fortepiano üçün yazdığı “Mövzu ilə variyasiyalar” əsəri Beynəlxalq Müsabiqələr laureatı,pianoçu Svetlana Əhmədova tərəfindən,2007-ci il tarixdə Bakı şəhərində keçirilən Azərbaycan Bəstəkarlarının 8-ci Qurultaykonsertində uğurla ifa edildi.2007-2008 illər ərzində kamera simli orkestri üçün “Simfonietta”, Gəmiqaya” simfonik lövhələri, kamera orkestri,iki solist və qarışıq xor üçün Zəlimxan Yaqubun sözlərinə “Ömrün Heydər zirvəsi” odasını, piano, iki solist və qarışıq xor üçün Yaqub Şirinoğlunun sözlərinə “Marş irəli”, qanun və xalq çalğı alətləri orkestri üçün “Rapsodiya”, tar ilə böyük simfonik orkestr üçün üç hissəli “Konsert” yazmış, piano və böyük simfonik orkestr üçün üç hissəli konserti və böyük simfonik orkestr üçün “Cavid” simfonik poemasını redaksiya edərək simfoniya formasına salmışdır.Əsər 2009 cu ildə Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqının yaranmasının 75 illiyi münasibətilə keçirilən, yubiley mərasiminin yekun konsertində Ü.Hacıbəyov adına Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestri tərəfindən ifa olunmuşdur.

     Hal-hazırda bəstəkar, Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqı Naxçıvan Təşkilatının məsul katibi işləməklə yanaşı, Naxçıvan Dövlət Universitetində İncəsənət Fakulltəsinin Bəstəkarlıq kafedrasına rəhbərlik edir.